De wetgeving voor de maatschap, vof en commanditaire vennootschap is al jaren aan vernieuwing toe. De huidige regelgeving, verspreid over twee wetboeken en welke dateert uit de 19e eeuw, beantwoordt onvoldoende aan de behoefte van de gebruikers van de rechtsvormen. Door te voorzien in één nieuw modern wettelijk kader voor personenvennootschappen, dient de nieuwe wet ondernemers en beroepsbeoefenaars te faciliteren bij het starten, voortzetten en beëindigen van hun activiteiten.
Op 10 oktober 2022 is een nieuwe internetconsultatie opengesteld over het Wetsvoorstel modernisering personenvennootschappen (hierna: Wetsvoorstel). Het Wetsvoorstel uit 2019 is aangevuld en waar nodig gewijzigd. Voor een uitleg over de inhoud van het Wetsvoorstel uit 2019, verwijs ik u graag naar onze blog van 22 maart 2019.
De vernieuwde versie betreft een civielrechtelijke regeling, fiscale maatregelen en enkele invoeringsbepalingen, waaronder het overgangsrecht. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van het huidige systeem worden besproken in deze blog.
Van drie naar twee rechtsvormen
Allereerst voorziet het Wetsvoorstel in twee rechtsvormen: de vennootschap en de commanditaire vennootschap. De vof en maatschap in oude vorm verdwijnen en gaan over in de vennootschap. Het onderscheid tot uitoefening van beroep of bedrijf wordt in het Wetsvoorstel achterwege gelaten. Door de rechtsvormen moderner en eenvoudiger te maken, sluiten ze beter aan bij de huidige praktijk. Reeds bestaande vof’s en maatschappen kunnen op grond van het overgangsrecht zichzelf wel zo blijven noemen.
Volgens het voorontwerp werd bij het aangaan van de vennootschapsovereenkomst direct rechtspersoonlijkheid aan de personenvennootschap verbonden, een belangrijke wijziging ten opzichte van het huidige recht. Er is in verschillende reacties en in de mkb-toets aandacht gevraagd voor de gevolgen van deze keuze in het voorontwerp. In dit voorstel is rechtspersoonlijkheid gekoppeld aan het naar buiten toe treden onder een gemeenschappelijke naam, zodat voor derden duidelijker is dat er een aparte entiteit als zodanig optreedt.
Openbare en stille personenvennootschap
Het voorontwerp gaf een regeling die zag op een personenvennootschap die zowel openbaar als stil kon zijn. Na een heroverweging is een onderscheid aangebracht tussen een openbare personenvennootschap met rechtspersoonlijkheid en een stille personenvennootschap zonder rechtspersoonlijkheid. Tenzij de vennoten iets anders geregeld hebben, moeten zij instemmen met elkaars handelingen voor rekening van de vennootschap. Elke openbare personenvennootschap heeft dus rechtspersoonlijkheid. Vennoten zijn daarnaast verplicht de openbare personenvennootschap in het Handelsregister in te schrijven, de toelichting verduidelijkt dat het hier om een specifieke van Boek 2 BW (BV/NV) afwijkende rechtspersoonlijkheid gaat, met een eigen invulling en karakter.
Duidelijkheid voor vennoten en schuldeisers
De toekenning van rechtspersoonlijkheid brengt ook duidelijkheid voor vennoten en schuldeisers. Zij kunnen namelijk makkelijker in registers (zoals bijvoorbeeld het Kadaster) zien wat de vennootschap op naam heeft staan. Ook geeft de regeling, net als nu, duidelijkheid over wie namens de vennootschap mag handelen. Daarnaast verdwijnt het fictieve afgescheiden vermogen van de huidige vennootschappen, schuldeisers kunnen voortaan de vennootschap aanspreken. Mocht de vennootschap de vordering niet kunnen voldoen, dan pas zijn de vennoten hoofdelijk aansprakelijk.
Vennootschapsovereenkomst; zet afspraken juist en passend op papier!
Voor het aangaan van een vennootschapsovereenkomst en de verkrijging van rechtspersoonlijkheid door een openbare personenvennootschap is geen tussenkomst van de notaris vereist. In dat geval willen wij het belang van een goed advies door een expert benadrukken. Een veelvoorkomende oorzaak van onnodige juridische problemen bij ondernemers is namelijk dat afspraken niet of niet juist op papier staan. Door zich goed te laten adviseren, bent u zeker van een juiste en passende inhoud van de vennootschapsovereenkomst. Een notariële tussenkomst is wel vereist bij omzetting van een openbare personenvennootschap in een Boek 2 BW-rechtspersoon. Daarnaast wordt een notariële tussenkomst ook verplicht gesteld in het geval registergoederen worden geleverd of aandelen op naam.
Tot slot
Vennoten kunnen volgens het Wetsvoorstel makkelijker in- en uittreden. Uittreding leidt dan niet meer tot ontbinding van de hele personenvennootschap, het opstellen van allerlei ingewikkelde clausules kan dan ook achterwege blijven.
Ondernemer, laat u goed adviseren!
Vanuit juridisch oogpunt en in het belang van de ondernemer, is het belangrijk dat een vennootschapsovereenkomst passend en duidelijk is.
Ondanks het feit dat een notariële tussenkomst niet verplicht is bij het aangaan van een vennootschapsovereenkomst, raden wij u altijd aan om zich goed te laten adviseren.
De modernisering van de personenvennootschappen krijgt, langzaam, steeds meer vorm en wij zien een positieve vooruitgang ten opzichte van de huidige wetgeving. De inwerkingtreding is afhankelijk van goedkeuring door de Tweede en Eerste Kamer. Wij hopen in ieder geval bijna afscheid te kunnen nemen van de huidige, verouderde wetgeving en houden u op de hoogte van de ontwikkelingen.