Grensoverschrijdende constructies bestaan bijvoorbeeld uit structuren die zich uitstrekken over meerdere rechtsgebieden die bekend staan om hun gunstige belastingregimes of de verlaging van de belastingdruk van een belastingplichtige. Door het invoeren van een dergelijke meldingsplicht is de Belastingdienst in het bezit van volledige en relevante informatie over mogelijk agressieve grensoverschrijdende fiscale constructies. Dit maakt onder andere een betere risicobeoordeling mogelijk. Het kabinet hoopt met deze maatregel (een deel van) de belastingontwijking tegen te kunnen gaan.
Invoering nieuwe wet
De meldingsplicht gaat in op 1 juli 2020. Dat betekent dat intermediairs, bijvoorbeeld belastingadviseurs, vanaf 1 juli 2020 melding moeten maken van bepaalde grensoverschrijdende constructies bij de Belastingdienst. De nieuwe wet wordt voor het eerst toegepast op meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies waarvan (a) de eerste stap van de implementatie op of na 25 juni 2018 is gezet of (b) die op of na 1 juli 2020 voor implementatie beschikbaar zijn gesteld of gereed zijn voor implementatie.
Voor intermediairs die zich op het wettelijke verschoningsrecht kunnen beroepen, zoals notarissen, geldt hetzelfde wettelijke kader als voor het (fiscale) verschoningsrecht in artikel 53a Algemene Wet inzake Rijksbelastingen. Dat betekent dat de notaris, indien hij zich op het wettelijke (fiscale) verschoningsrecht beroept, aan andere betrokken intermediairs moet laten weten dat zij de constructie tevens moeten melden. De notaris hoeft dit alleen te laten weten aan intermediairs waarvan hij weet dat deze betrokken zijn bij dezelfde meldingsplichtige grensoverschrijdende constructie.
De nieuwe wet volgt op een reeks eerder genomen maatregelen door de Belastingsdienst om de fiscale transparantie te verbeteren. De vraag is of deze maatregel daaraan bijdraagt.