In bepaalde ondernemingen zijn vergunningen essentieel voor de uitoefening van hun activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan bouwvergunningen voor een vastgoedontwikkelaar of vergunningen voor taxivervoer. In geval van een fusie of splitsing van een dergelijke onderneming is het vaak wenselijk dat de bestaande vergunningen in eigendom overgaan op de verkrijgende vennootschap. Hoe dat precies in zijn werk gaat leest u hieronder.
Complete vermogensovergang
Kenmerkend voor een juridische fusie of splitsing is de vermogensovergang onder algemene titel. Dit houdt in dat de rechtsopvolger het gehele vermogen van de rechtsvoorganger overneemt, inclusief de daarbij horende rechten en plichten. De wettelijke (leverings)eisen voor overdracht hoeven in een dergelijk geval niet te worden nageleefd om een geldige vermogensoverdracht te laten plaatsvinden. Dit ten opzichte van verkrijging onder bijzondere titel, dat moet geschieden aan de hand van de eisen voor overdracht, verjaring, onteigening of andere in de wet opgenomen bepalingen.
Vergunningen
Vergunningen zijn in de rechtspraak bestempeld als vermogensrechten, wat zou betekenen dat deze onderdeel zijn van de vermogensovergang. Toch kan niet worden aangenomen dat vergunningen automatisch onderdeel zijn van het vermogenspakket. Uit jurisprudentie blijkt dat dit afhangt van het doel, de ratio en de aard van de vergunningsbeschikking en ten slotte de regelgeving waarop de vergunning is gebaseerd. In de praktijk zien we dat er een aantal scenario’s bestaat.
De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (‘Wabo’) en de Waterwet zijn voorbeelden van wetten die een duidelijke bepaling bevatten ten aanzien van de overgang van vergunningen bij een fusie of splitsing. Zo stelt de Wabo dat de vergunning rust op ieder persoon die het project uitvoert waar de vergunning betrekking op heeft. De vergunning is niet persoonsgebonden, maar gebonden aan het project. Een omgevingsvergunning is daarmee onderdeel van de vermogensovergang.
Een ander scenario doet zich voor wanneer de wet voorschrijft dat het bestuursorgaan dat de vergunning heeft verleend, eerst toestemming moet geven voordat de vergunning kan overgaan op een andere rechtspersoon.
Geen wettelijke grond
Wanneer er in een wet geen vergunningsbepaling is opgenomen, mag worden aangenomen dat alleen zaaksgebonden vergunningen kunnen overgaan door een fusie of splitsing. Uitgangspunt is dus dat persoonlijke rechten niet kunnen overgaan, tenzij er een wettelijke uitzondering bestaat. Denk terug aan het hiervoor besproken voorbeeld uit de Wabo.
Vervallen en uitsluiten
De wet kan ook voorschrijven dat bestaande vergunningen vervallen op het moment van fuseren of splitsen. De overdraagbaarheid van vergunningen kan ook nog helemaal worden uitgesloten. In beide gevallen zal de verkrijgende vennootschap opnieuw een vergunning moeten aanvragen.
Verstandig is dus om bewust te zijn van welk scenario voor uw onderneming geldt en of bestaande vergunningen voor overgang vatbaar zijn als er een fusie of splitsing in het verschiet ligt.