De Gecombineerde Commissie Vennootschapsrecht (GCV) is blij met het richtlijnvoorstel van de Europese Commissie met betrekking tot grensoverschrijdende omzetting, fusie en splitsing van vennootschappen. De praktijk heeft namelijk behoefte aan een wettelijke regeling op dit gebied.
De GCV heeft namens de KNB en de NOvA advies (pdf) uitgebracht over het richtlijnvoorstel. De interpretatie van de vrijheid van vestiging door het Hof van Justitie heeft vanaf 2012 geleid tot een groeiend aantal grensoverschrijdende omzettingen. Voor deze omzettingen bestaat in Nederland (nog) geen regelend kader. Gelet op de mogelijk verstrekkende gevolgen voor (minderheids)aandeelhouders, schuldeisers en werknemers vindt de GCV het wenselijk dat er een regeling komt. Dit geldt ook voor grensoverschrijdende splitsingen waarbij Nederlandse vennootschappen zijn betrokken en die, voor zover de commissie bekend is, in de huidige praktijk slechts sporadisch voorkomen.
Toets
De voor grensoverschrijdende omzetting en splitsing voorgestelde procedure komt de GCV relatief zwaar voor. Hoofdpunt van kritiek is de voorgestelde toets door de ‘bevoegde instantie’ of de omzetting een kunstmatige constructie beoogt. In de eerste plaats dient een fiscale toets plaats te vinden. Verder moet worden vastgesteld dat er geen sprake is van een kunstmatige constructie om de wettelijke of contractuele rechten van werknemers, schuldeisers of minderheidsaandeelhouders aan te tasten. Deze beide toetsen staan in de ogen van de commissie op gespannen voet met de vrijheid van vestiging.
Rol notaris
Als er een vorm van toets wordt ingevoerd, dan rijst de vraag welke instantie in Nederland geschikt is om die toets uit te voeren. De notaris lijkt volgens de GCV daarvoor het meest geschikt vanwege zijn bestaande taak als bewaker en coördinator van zowel inhoudelijke als processuele kanten van juridische fusies en splitsingen. De toets kan, zoals door het kabinet gesuggereerd, in plaats van door de notaris ook door de rechter worden verricht.
Gelijkvormigheid
De voorgestelde toets maakt geen onderdeel uit van de wijzigingen die worden voorgesteld voor de bestaande regeling voor grensoverschrijdende fusie. De GCV begrijpt dit onderscheid niet en pleit voor zoveel mogelijk gelijkvormigheid van herstructureringsprocedures. Daarbij zouden de voorgestelde procedures voor grensoverschrijdende omzetting en splitsing meer in lijn moeten worden gebracht met die voor grensoverschrijdende fusie.