Er zijn steeds meer samengestelde gezinnen. Door tweede huwelijken is in gezinnen sprake van kinderen die beide ouders gemeenschappelijk hebben en kinderen die dat niet hebben. Ook zijn er gezinnen met pleegkinderen.
Welke rechten hebben die kinderen op het gebied van erfrecht en erfbelasting?
Vererving door een juridische familieband
Op grond van de wettelijke erfregels erft een kind alleen van zijn ‘ouder’ als een kind op het moment van het overlijden van diens ‘ouder’ een familieband had met deze ouder.
Die familieband is er soms automatisch en soms moet die ‘gevormd’ worden (dat gebeurt bijvoorbeeld in geval van een adoptie).
Als er (eenmaal) een juridische band is met een ouder, dan is er automatisch ook een juridische band met alle andere bloedverwanten van deze ouder, zoals diens ouders of andere kinderen. Op dat moment kan het kind ook van hen erven.
Een stiefkind erft niet automatisch van zijn stiefouder op grond van de wet, wanneer zijn stiefouder overlijdt. Een stiefouder kan een stiefkind wel in zijn testament als erfgenaam benoemen. Dat geldt ook voor een pleegkind.
Wettelijke verdeling
Tussen de langstlevende ouder en de eigen kinderen geldt in principe (als er geen testament is gemaakt waarin iets anders is bepaald) de zogenoemde ‘wettelijke verdeling’. Hierdoor erft de langstlevende alles en krijgen de kinderen een geldvordering op de langstlevende ter grootte van hun erfdeel. Dit geldbedrag is in principe pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende.
De wet heeft ook geregeld dat er een of meer stiefkinderen in de wettelijke verdeling kunnen meedoen. Hiervoor moet wel een testament worden gemaakt. Dit gebeurt nooit automatisch. De stiefkinderen moeten dan in het testament tot erfgenamen worden benoemd en in deze wettelijke verdeling worden betrokken.
De wettelijke verdeling kan niet van toepassing worden verklaard ten opzichte van een pleegkind. Een pleegkind kan uiteraard wel in een testament tot erfgenaam of legataris worden benoemd.
Erfbelasting
Voor wat de erfbelasting betreft, worden stief- en pleegkinderen onder bepaalde voorwaarden gelijkgesteld aan een (eigen) kind. In dat geval hoeven ze over hun erfenis niet meer erfbelasting te betalen dan een eigen kind.
Een stiefkind wordt na te zijn betrokken in de wettelijke verdeling gelijk behandeld als een kind. Ook de eventuele kinderen van de stiefkinderen worden dan voor de erfbelasting (als zij iets uit de erfenis krijgen) beschouwd als eigen kleinkinderen.
Een pleegkind kan niet, zoals een stiefkind, bij testament in een wettelijke verdeling worden betrokken.
Een pleegkind kan in een testament wel tot erfgenaam worden benoemd of een legaat toegekend krijgen. Op de verkrijging van het pleegkind is dan wel het kinds-tarief (10%-20%) en de vrijstelling van een kind (van € 20.946,- cijfer 2020) van toepassing, mits het pleegkind tot zijn/haar huwelijk of maximaal zijn 21e jaar gedurende minimaal 5 jaar onafgebroken door de pleegouder(s) als eigen kind is opgevoed en onderhouden. Bij testament kunnen andere regelingen worden getroffen.
Tip
Voor samengestelde gezinnen is het aan te raden om bij een notaris een testament te maken en de zaken vooraf – geheel conform uw wensen en dus op maat – goed te regelen.
Wilt u meer informatie of advies over dit onderwerp? Neem dan contact met ons op.
Deze blog is ontleend aan Met Recht Geregeld (www.metrechtgeregeld.nl), product van FBN Juristen.