Waar je misschien nog niet direct aan denkt zijn scenario’s die verder in de toekomst liggen: wat gebeurt er wanneer je zakenpartner uit de onderneming wil stappen of overlijdt?
In onze praktijk komen wij regelmatig tegen dat er in dit soort situaties een aantal niet onbelangrijke nadelen kleeft aan de VOF als rechtsvorm en dat ondernemers zich niet altijd bewust zijn van zaken die ze bij de start al hadden moeten regelen.
In deze blog lees je meer over de specifieke situatie waarin een van de zakenpartners in de VOF uittreedt of komt te overlijden, en wat er dan gebeurt met de overdracht van zijn aandeel in de gezamenlijke onderneming. Daarbij bespreken we ook wat de eventuele voordelen zijn van samenwerken in een BV in deze situatie.
Een VOF is een rechtsvorm waarin meerdere zakenpartners samen verantwoordelijk zijn voor de bedrijfsvoering van de onderneming. De samenwerkende eigenaren (vennoten) hebben in een VOF een vennootschappelijke gemeenschap: hieronder vallen de goederen die aan de vennoten gezamenlijk toebehoren.
Wanneer een van de vennoten uit de onderneming stapt of komt te overlijden is de hoofdregel dat de VOF wordt ontbonden en het gemeenschappelijk vermogen wordt verdeeld.
In veel gevallen zal een dergelijk abrupt einde aan de onderneming niet zijn wat vennoten voor ogen hebben. Het overdragen van het aandeel van de uittredende vennoot in het gemeenschappelijk vermogen zal dan eerder aan de orde zijn.
Overdracht aandeel in de VOF: haken en ogen
Aan het overdragen van een aandeel in de VOF zit een aantal belangrijke haken en ogen. Het hangt er namelijk vanaf hoe dit aandeel eruit ziet: bezit de uittredende vennoot alleen roerende zaken of ook (een deel van) een onroerende zaak, een bedrijfspand bijvoorbeeld?
In dat geval gelden voor de overdracht van onroerende zaken andere eisen dan voor roerende zaken.
Wanneer een vennoot zijn aandeel in de gemeenschap wil overdragen zal hij dus voor elk deel dat hij bezit de toepasselijke leveringseisen moet naleven om deze te kunnen overdragen.
De situatie kan zich dan voordoen dat de medevennoten toestemming geven aan de uittredende vennoot om zijn gehele aandeel in de gemeenschap over te dragen, maar er vervolgens niet voor alle aandelen in de individuele goederen aan de leveringseisen wordt voldaan.
In geval van roerende zaken vindt er namelijk geen tussenkomst door een notaris plaats, die controleert of wel aan de leveringseisen is voldaan. Bovendien komt het geregeld voor dat een VOF geen schriftelijke samenwerkingsovereenkomst heeft opgesteld, waardoor niet terug te lezen is wat de vennoten met elkaar voor ogen hadden op het moment dat een vennoot uittreedt/overlijdt.
Continuïteit regelen in een vennootschapsovereenkomst
Een vennootschapsovereenkomst kan moeilijkheden bij overdracht in belangrijke mate voorkomen. In een vennootschapsovereenkomst zijn er verschillende bedingen op te nemen die zorgen voor continuïteit van de onderneming.
In een dergelijk beding spreken vennoten kort gezegd met elkaar af of en hoe het aandeel in de vennootschap van de vertrekkende/ overleden vennoot wordt verdeeld of overgenomen door de overige vennoten.
Heb je deze overeenkomst nog niet opgesteld? Dan is het aan te bevelen dit alsnog te doen.
Van VOF naar BV?
Een andere overweging kan zijn om de VOF in te brengen in een BV. Zeker als er sprake is van uitbreiding van de onderneming, wanneer meerdere zakenpartners willen toetreden, of investeerders worden aangetrokken.
Bij oprichting van de BV wordt al rekening gehouden met situaties van aandelenoverdracht, de afspraken hieromtrent worden opgenomen in de statuten (vaak samen met een aandeelhoudersovereenkomst). Hierdoor worden mogelijke complicaties bij aandelenoverdracht in de toekomst in belangrijke mate voorkomen.
Uittreden/overlijden zonder vennootschapsovereenkomst
In situaties waarin een vennoot overlijdt en er geen tijd meer is om een vennootschapsovereenkomst op te stellen, kan de overdracht dus voor aanzienlijke moeilijkheden zorgen. De medevennoten en erfgenamen van de overleden vennoot komen met elkaar aan tafel te zitten en staan voor een lastige overdrachtskwestie door het ontbreken van afspraken tussen vennoten.
Ondernemerstestament
Wanneer het om andere redenen niet lukt om alsnog een vennootschapsovereenkomst op te stellen of de VOF in een BV in te brengen, kan het ook aan te bevelen zijn om als vennoot een testament op te stellen waarin de overdracht van de onderneming wordt geregeld. Lees meer daarover in onze eerdere blog over het ondernemerstestament.
Tip
Waar overdracht van aandelen in het kapitaal van een BV dus relatief simpel in zijn werk gaat, kan overdracht van een aandeel in de gemeenschap van een VOF wat obstakels met zich meebrengen. Wees deze complicaties voor door altijd bij oprichting van een VOF, tevens een vennootschapsovereenkomst op te stellen!
Voor meer informatie of advies over dit onderwerp, neem gerust contact met ons op!